Hâfız İsmail veya Lala İsmail Efendi diye anılan bu zat Enderun’da yetişmiştir. Sultan I. Abdülhamid’in oğlu Şehzade Mehmed’e lala olduğu için bu lakabla şöhret bulmuştur. Hamidi Evvel Sebili içindeki 1191 (1777/78) tarihli kitabe de onundur. Sebile bazı vakıflar yapmış olmalıdır. Kitabedeki yazı şudur:

Du’âü’ssultan sebeb’ilgufran
Enderunı Hümâyun Hazineli
İsmail Efendi
1191

Daha sonra hacegândan olan İsmail Efendi 18 Rebiyülahir 1233’de (25 Şubat 1818) vefat etti. Kabri Eyüp Sultan Türbesi haziresinde ve Lala Mustafa Paşa Türbesi ile Eyüp Sultan Türbesi arasındadır. Şahidesindeki hat nefistir.

Lala İsmail Efendi Bahçekapı’daki I. Abdülhamid Kütüphanesi’ne 1199 (1784/85) yılında 750 kitap vakfetmiş ve kütüphaneyi zenginleştirmiştir. İsmail Efendi ayrıca dört hâfızı kütübe, beşer akçelik ek gelir de temin etmiştir. Bunun için tanzim ettiği vakfiyesi Cemaziyelahir 1299 (Mayıs 1814) tarihlidir.

Eyüpsultan'a Değer Katan Markalarımız