Prens Sabahattin

1879’da İstanbul’da doğdu. Abdülmecid’in kızı ve II. Abdülhamid’in kızkardeşi Seniha Sultan ile Damat Mahmud Celâleddin Paşa’nın oğludur. II. Abdülhamid döneminde sürekli gözetim altında tutuldukları için babası ve kardeşi Lütfullah Bey ile gizlice Paris’e gitti. Burada II. Abdülhamid yönetimine karşı çıkan Jön Türk hareketine katıldı. Bu hareket içindeki Ahmed Rıza Bey grubu ile çeşitli tartışmalara girdi. 1902’de I. Jön Türk kongresinin toplanmasına öncülük etti ve kongre başkanlığına getirildi.

Kongrede çoğunluğu ele geçirdi ve Teşebbüsi Şahsî ve Ademi Merkeziyet Cemiyeti’ni kurdu. Paris’te Terakki adlı aylık bir dergi çıkardı (1906). II. Meşrutiyetin ilânından sonra İstanbul’a geldi. 31 Mart olayına adı karıştığı için yurt dışına çıktı. 1918’de İttihat ve Terakki’nin iktidardan uzaklaşması sebebiyle yurda döndü. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra Osmanlı hanedanının sınırdışı edilmesini öngören yasa gereğince yurt dışınaçıkmak zorunda kaldı (1924). Bundan sonraki hayatı yurt dışında geçti. 30 Haziran 1948’de İsviçre’de vefat etti.

Prens Sabahattin Bey, bireysel ve özel girişimci bir iktisadî gelişmeye dayanan toplumsal ve siyasal yapı değişikliğiyle ilerlenebileceğini savunmuştur. Bakanlar Kurulu kararı ile 12 Eylül 1952’de kemikleri Türkiye’ye getirilmiş, Eyüp’te Bostan İskelesi Sokağı ile Boyacı Sokağı’nın birleştiği yerde bulunan babası Mahmud Celâleddin Paşa’ya ait türbeye gömülmüştür. Kendisine ait sandukada:

Sultan Abdülmecid’in torunu büyük vatanperver asil ve ruhanî mütefekkir Sultanîzade (Prens) Mehmed Sabahattin Efendi.

İbaresi yazılıdır. Prens Sabahattin Bey’in kızı, Fethiye Sabahattin Kendi Hanımefendi 6 Eylül 1986’da Darülaceze’de vefat etti. Bakanlar Kurulu kararı ile Eyüp’te Halil Rıfat Paşa Türbesi’ne gömüldü.

Erenköy Özel Güneş Koleji sahibesi ve müdiresi, Nezahat Nurettin Ege Hanımefendi, Prens Sabahattin Bey’in talebesidir. Kendisi hattat, şair, musikişinas ve mutasavvıf Mustafa Nazmi Bey’in kızıdır. Üç bin metrekareye yakın araziyi bağışlayarak babasının ruhu için bir cami ve kütüphane yaptırmıştır. Köşkü de buradadır. Cesim ağaçları, çiçek ve sebze bahçeleriyle nefis bir yerdedir. Nezahat Hanımefendi’nin İstanbul 1977’de bastırdığı Prens Sabahattin/ Hayatı ve İlmî Müdafaaları adlı bir eseri de vardır. Kendisi tam bir Osmanlı hanımefendisidir.