Hasan Hüsnü Paşa Türbesi

Kaptan Paşa Türbesi de denir. Boyacı Sokağı üzerindedir. Sağ tarafında, Posta ve Telgraf Nazırı İzzet Efendi, sol tarafında ise Hasan Hüsnü Paşa'nın gelini Hadice Canan Hanım türbesi bulunmaktadır. Karşısında, eski inzibat dairesi ve Hüsrev Paşa tekkesi mevcuttur.

Türbenin cephesi tamamen mermer kaplanmıştır. Kitabesi yoktur. Kapıdan bir koridora girilir. Sağ taraftaki kubbeli odadaki ahşap sanduka Hasan Hüsnü Paşa'ya aittir. Önündeki levhasının camı kırılmış, mükavvala üzerine, şerit halinde ve güzel bir hat ile hazırlanmış kitabesi rutubetten, yer yer okunmaz hale gelmiştir.

Bu sandukanın arkasında mermer bir lahit vardır. Baş taşına : "Külli nefs-i zaikat'ül-Mevt" ayeti, lahdin kapağı üzerine de:

Merhum Bahriye Nazırı Bozcaadalı

Hasan Hüsnü Paşa'nın mahdumu

Amiral Mehmed Rüşdü Bozcalı

Ruhuna fatiha. Doğumu 1873

Vefatı 1966 diye yazılıdır.

Bu türbe odasının arkasında, bir kütüphane odası vardır.

Burada kitap dolapları ile bir masa bulunmaktadır. Bunun arkasında ise türbedar odası mevcuttur.

Dış kapının sol tarafındaki kubbeli türbe odasında Paşa'nın eşi ve diğer çocukları gömülüdür. Burada, etraşarı ahşap oymalı, parmaklıklı altı sanduka vardır.

Her iki türbe odasının Sokak tarafında büyük birer penceresi mevcuttur. Bunların şebeke demirleri Tophane-i mire dökümhanesinde hazırlanmıştır.

İkinci türbe odasının arkasında bir mescit bulunmaktadır. Mihrabı, köşede duvar içine niş şeklinde girmiştir. Türbe bugün pek bakımsız durumdadır.

Hasan Paşa'nın oğlu ve Canan Hanım'ın eşi, Mustafa Süreyya Bey'in kabri de ikinci türbe odasındadır. Hasan Hüsnü Paşa, 1832 tarihinde İstanbulda doğdu. Bozcaadalı Patrona Hüseyin Paşa'nın oğludur. Deniz okulundan 1848'de, teğmen olarak çıktı. 12-ocak-1881 ve 3-aralık1882 tarihlerinde olmak üzere ve Sultan II. Abdülhamid devrinde, iki defa Bahriye nazırlığı vardır. İkinci defa getirildiği görevden, 29-R. ahir-1321 (27 -temmuz-1903) tarihindeki vefatı ile ayrılmıştı.

Hasan Paşa'nın Eyüp'te vapur iskelesi civarında ve Kadıköy'de Hasan Paşa Semti'nde birer camii vardır. Semte onun adı verilmiştir. Kendi türbesindeki mescidinde de Sadiyye ayinleri yapılırdı. Zaten burasını tekke olarak yaptırmıştı.

Oğlu, Amiral Rüşdü Bozcalı, II. Abdülhamid'in dahilye Nazırı Memduh Paşa'nm kızı Zeliha Handan Hanımefendi ile evli idi. Bu evlilikten, meşhur ressam Sabiha Bozcalı dünyaya gelmiştir. Handan Hanım, 1958 tarihinde vefat etmiştir. Kabri, Merkez Efendi mezarlığındadır. Sabiha Hanım, annesinin güzel bir tablosunu yapmıştır.

Büyük İskele Mescidi bahsine bakınız.

Japonya'da, Ertuğrul Faciası'nda şehid olan Osman Paşa, Hasan Hüsnü Paşa'nın damadı idi. Osman Paşa'nın babasının ismi de Osman Paşa olup 1853 tarihinde Sinop Baskınında yaralı olarak Ruslar'a esir olmuş ve sonra İstanbula dönmüştür. Şehid Osman Paşa'nın eşi, Sabiha Hanım, Kasımpaşa'da Yeldeğirmeni Camiini yeniden yaptırmıştır. Kabri, ikinci türbededir.

Hasan Paşa Türbesi ve iki yanındaki Canan Hanım ve İzzet Efendi Türbeleri'nin yapımı sırasında, buradaki kabir taşlan, yerlerinden çıkarılarak arkadaki büyük çukura atılmıştır. Bugün de aynı yerdedirler. Bunların buradan çıkarılarak yan yana dizilmeleri lazımdır.

Kaynak (gezi notu) (R. Akakuş. S: 196) (T. İst Camileri 1/38-81-11/35) (İnal, Son Asır Osm. Sadrazamları. S: 688-693-694-767-1352-1479) (Si. Osm. 3/452 Osman Paşa) (Si. Osm. 3/447 Osman Paşa) (Adolf Slade, Kırım Harbi S: 90) (Lütfi Tarihi, M. Aktepe Ter. 9/210) (M. Larus 9/679-681) (İst Ans. 6/3053)