Mihrişah Sultan Türbesi

Bostan iskelesi Sokağı üzerindedir. Sağ tarafında imareti ve sebili, karşısında ise harap mektebi bulunmaktadır.

Türk barok mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan türbenin avlu kapısı mermerdendir. Takımda "Zaikat'ül-mevt" ayet-i kerimesi ve bunun iki yanında, bir madalyon içinde kelime-i tevhid yazılıdır. Kapının iki yanında, ikişer mermer sütun ve bunlann arasında ise kitabesi, ufak yalaklı kuzu çeşmecikleri vardır.

Bu kapıdan, odalarının önüdeki dokuz mermer sütunlu ve sekiz kubbeli revak kısmına girilir. Revakın nihayetinde kitabesiz bir çeşme vardır.

Türbe kapısı önünde sekiz mermer sütunlu ve iki yanı beşik, ortada kubbeli bir revak bulunmaktadır. Kapının üzerinde bir ayet-i kerime, iki tarafına ince zarif mermer sütunlar yerleştirilmiştir. Revakın kubbeleri kalem işi ile bezenmiştir.

Oniki oval yüzlü mermer türbenin her yüzü alt-üst pencereli olup her pencerenin iki yanına ince sütunlar yerleştirilmiştir. Bu ince sütunların altta olanları silah, üstte olanları ise pembe mermerdir. Alt pencereler dökme demir şebekelidir. Tek büyük kubbelidir. 1208 (1793) tarihinde yapılmıştır. Mimar kethüdası Arif Ağa'nın başmimarlığı sırasında imareti ile beraber inşa olunmuştur. Alt pencerelerinin üstünde dolaşan ayet kitabesini Hattat Mahmud Celaleddin Efendi hazırlamıştır. Madalyon içindekiler de onundur. Pencerelerin iki tarafında, dışında olduğu gibi pembe mermer sütunlar bulunmaktadır. Türbe içinde gömülü olanlar şunlardır:

1- Mihrişah Valide Sultan

2- Hatice Sultan

3- Beyhan Sultan

4- Refet Kadın

5- Perestû Kadın.

Mihişah Valide Sultan, III. Mustafa'nın baş kadınıdır. 1174 (1761) de Şah Sultan'ı, 1175 (1762) de III. Selim'i doğurdu. Oğlunun padişah olması üzerine Eskisaray'dan gelerek Valide Sultan oldu. Hayır işlerini seven ve dindar bir kadın olan Mihrişah Sultan, oğlu gibi Mevlevi Tarikati'ne mensuptu. Eyüp semtini çok sevdiği için yaz aylarını kızı Şah Sultan'ın sahilsarayında geçirirdi.

Eyüp'teki bu eserlerinden başka, 1208 (1793) de, Hasköy ile Sütlüce arasındaki Humbaracılar Kışlası Camiini, 1209 (1794) de Kağıthane'de Silahdar Yusuf Paşa Çeşme-si'ni yeniden yaptırdı. Bundan başka, 1211 (1796) da Çeş-nigir Zeynep Usta ruhu için Eminönü ile Balık pazarı arasında, Taşçılar Caddesi başında yaptırıp, bugün mevcut olmayan çeşmesi, 1212 (1797) de Beşiktaşta Kılıçali Paşa Mahallesi Topal Hoca Mescidi karşısında de çeşmesi vardı. Bugün bu mescid ve çeşme mevcut değildir. Yalnız çeşmesinin kitabesi bir Apartmanın duvarına yerleştirilmiştir.

Ayrıca türbesi karşısında, bugün mezarlık içinde kalmış olan ve harabesi görülen mektebi yaptırmış ve bütün bu eserlerine vakışar bırakmıştır. Bu arada Kasımpaşa Mevlevihanesi'ni onartmış ve Levent Çiftliği'ndeki kışlanın avlusunda cami, çeşme ve mekteb yaptırmıştır.

Bu duygulu, içli, iyiliksever, güzelliği, zarişiği ve kibarlığı ile tanınmış muhterem ve muhteşem Kadın, son yıllarını hastalıklı bir vaziyette geçirmiştir. Bu arada doktorlardan başka Hallaç Baba'ya da baş vurduğu söylenir.

Mihrişah Valide Sultan 22-receb-1220 (16 -Ekim-1805) çarşamba günü Topkapı sarayında vefat etti. Cenazesi büyük bir törenle, Edirnekapı'dan götürülerek hayatta iken yaptırdığı türbesine gömüldü. Türbede gömülü olan Hadice Sultan, III. Mustafa'nın Adilşah Kadın'dan olan kızıdır. 1182 (1768) de doğdu. 1201 (1786) da Hotin Muhafızı Ahmed Paşa ile evlendirildi. 1224 (1809) da Arnavutköyde, mimar Melling'e kendi adı ile anılan sarayını yaptırdı. 27-şevval- 1237 (17-Tem. 1822) tarihinde vefat etti. Hatice Sultan, 1221 (1806) da Mısır çarşısı civarında bugünde mevcut olan güzel çeşmeyi yaptırmıştır. Çocuğu olmadı. Kocası Ahmed Paşa ise 1213 (1798) tarihinde vefat etti. Kabri Erzurum da idi.

Türbede gömülü olan Beyhan Sultan, ana ve babası bir, Hadice Sultan'ın ablasıdır. 1179 (1765) de doğdu. 1198 (1784) de Silahdar Mustafa Paşa ile evlendirildi. Çarşıkapı'da, Sinan Paşa Medresesi karşısındaki Çiftesaraylar'da gerdeğe girdi. Kendisinin ayrıca Akıntı burnu'nda bir sahilsayarı vardı. Kuruçeşme'deki bugün de mevcuttur. Akıntıburnu'ndaki çeşmenin kitabesi buradaki Camiin arka avlusundadır. Hatice Sultan adında bir kızı oldu. Ayrıca, Hırka-i şerifteki Mesih Paşa Çeşmesi'ni 1223 (1817) de onarttı. Rumelihisarı'nda da bir muvakkithane yaptırdı. 15-R. evvel-1240 (7- kasım- 1824) de vefat etti. Kocası Mustafa Paşa, 1213 (1798) de Bosna Valisi iken vefat etti.

Türbede gömülü olan Refet Kadın, Sultan III. Selim'in dördüncü kadınıdır. III. Selim'in şehid edildiği sırada yanında idi. İki Cariye ile beraber, katillerin Selim'i öldürmesine mani olmaya çalıştıysa da bir vuruşta yere serildi. Sevgili eşinin ölüsünü çığlıkları ve gözyaşları arasında seyretti. Eşinin 1808 tarihindeki ölümünden sonra Beşiktaş'ta, Hayreddin iskelesi civarında bir yalı almış ve burada 23-C.âhir-1284 (22- ekim-1867) tarihinde vefat etmiştir.

Türbenin ve diğer bölümlerin yapısına Nurullah Efendinin Mimar Başı olduğu sırada başlanmış fakat onun 1210 (1795) tarihideki vefatı üzerine Mimar Kethüdası olan Arif Ağa tamamlamıştır. Türbenin tamamlanmasına Şair Ayni şu tarihi düşürmüştür.

Ömrün efzûn ide Allah didi Ayni târih

Eyledi türbe bina Vâlidei fiâh Selim

1208(1793)

Bu külliye, Aynalıkavak Sarayı'nın taşlan ile yapılmıştır. Hadika Yazarı diyorki:

"Mihrişah Sultan, Zeynep Sultan Sarayı bahçesine ki Papasoğlu Bahçesi denmekle meşhur yerde bir türbe ve imaret ve sebil ve türbe karşısında müstakil mekteb ve hocasına ve üç adet türbedarına evler yaptırmak üzere 1207 şevvalinin 26. günü (6-Haz. 1793) başlanmış ve 1210 (1796) senesi sonunda tamamlanmıştır.

Bina Emini olan Şeytan Emin Efendi Anadolu kazaskeri iken 1233 R. evvelinde (Ocak-1818) de vefat etti. Kabri, Edirne kapı mezarlığındadır."

Yukarıda adı geçen Zeynep Sultan, III. Ahmed'in kızı olup Gülhaneparkı karşısında camii vardır. 1188 (1774) de öldü. Papasoğlu diye bilinen Mustafa Paşa'nın cami ve medresesi vardır. 1032 (1623) de vefat etti. Kabri, Eyüp'te Saçlı Abdülkadir Efendi camii haziresindedir.

Türbede gömülü olanlardan biri de Perestû Kadın'dır. Abdülmecid'in 4. kadını ve Abdülhamid ile Cemile Sultan'ın analığıdır. Abdülaziz'in Nişantaşı'nda hediye ettiği konakta 1322 (1904) de vefat etti. Bu konak sonra Işık Lisesi oldu. Silivrikapı Bala Tekkesi sebilini ve çeşmesini yaptırdı. Kendisi ufak tefek, narin, şeffaf tenli, mavi gözlü, altın sarısı saçlı, pek nazik, gösterişli ve vakarlı bir kadınmış. Valide sultan olmuştur. Vefatında 80 yaşını geçmişti.

Kaynak: (Hadika 1/249-250-252-278-309. H/80-134-260) (Ç. Uluçay, Padi-şahların Kadınları S: 99-103-105-118) (Si. Osm. 4/586 Nurullah Efendi) Ayni Divânı S: 278) (H. fiehsüvaroğlu, Aynalıkavak Sarayı İst Ans. 3/1615) (Si. Osm. 1/422423 Emin Efendi) (G. Oransay, Osm. Dev. Kim Kimdi. S: 252) (Ç.Uluçay, Padişahların Kadınları S: 142)

Mihrişah Valide Sultan Türbesi Haziresinde gömülü olanlar:

1211 (1796) tarihinde vefat eden, Valide Sultan kalfalarından Pembe Kalfa.

1213 R. Evvel (Ağos. 1798). Lahid, Kızlarağası kavuklu. Hüve'l-Hallak'ül-Bâki/ Sabıka Dar'üs-Sa'âdet / üş-şerife Ağası merhum/ Ve mağfur ila rahmet/Rabb'ül-gafur Hâlid/ Ağa'nın ruhiçün / El-fâtiha. R. Evvel 1213. (Si. Osm. 2/265) (İst Çeşmeleri 11/392) 1213 R: (Eylül-1798). Hâlâ devletlu ikinci kadın Efendinin oda kalfası Atike Kalfa.

1214 N. 27 ( 22-şubat-1800). Türbenin sağ tarafında muhteşem birinci lahit. Kitabesi aynen yazıldı:

Tâ ezelden âdetidir dehr dönen da'imâ

Her gelen dünyâya elbetde ider azm-i beka

Mâsivâyi cümle fena ancak beka Mevlâ'dadır.

Âh kim gaşet bize ba'is olur meyle ana

Dâdı-ı Hâss-ı Cenâb-ı Hazret-i Sultan Selim

Naz-Perver Usta kim ol zat-ı ismet intimâ

Hâzin-i fiâh'i olub sonra harim-i hâss'da

Fâhire idi cıvan zümresinde bi-hemrâ

Söyledi cevherle Hâmid bendesi bu mısra'ı

Bula cennetde sa'âdet Nâz-Perver'den şehâ

Sene 1214 Küçük Langa'da, cadde üzerinde,

1207 (1792) tarihli

muhteşem mekteb ve çeşmesi vardır. Ayrıca Samatya'daki Mirahur ‹lyas Bey Camisini de tamir ettirmiştir.

1217 (1802). Şevketlu Efendimiz'in çaşnigir ustası Mehveş kadın.

1218 fiim 23 (8-aralık- 1803). Kallavili lahid. Gazi kaptan Hüseyin Paşa. Tarih beyti şudur:

Vâsıfa Hakk'a niyaz ile didim târihin

Gülşen-i adn ola mesken Kapudân Paşa'ya 1218

1220-C. âhir (Eylül-1805). Valide Sultan Harem Ağası ikinci Bilal Ağa.

1220 (1805). Hazinedâr-ı cihândâri Mehmed Said Ağa. (Si. Osm. 3/36)

1220 . Valide Sultan hazinedar Ustası Naile Usta.

1222 (1807). Musahib-i şehriyâri Sa'id Ağa.

1222 L. 23 (Arahk-1807). Hâlâ kethüdayı bevvâbin-i şehriyâri Sadr-ı esbak İzzet Mehmed Paşa-Zâde Mehmed Sa'id bey'in halilesi Saraylı Cilve Fâtıma Hanım.

1222 Sad. gurru (10-nisan-1807). Bilal Ağa'nın cariyesi Nevahis Usta.

1222 M. (mart-1807). Büyük kavuklu lahid, tamir edilmiş, Dar'üs Sa'âdet'üş-şerife Ağası Halil Paşalı Bilal Ağa. Çeşmesi vardır. (Si. Osm. 2/24) (İ. Tanışık. İst Çeşmeleri S: 214)

1222 (1807). Valide Sultan Çamaşır ustası Dil-Hayât Hâtûn.

1223 (1808). Lahid, uzun Mevlevi sikkeli, Gazi Sultan Selim Han Valide sultan Lalası Dar'üş-şerife Ağası Mercan Ağa. (Si. Osm. 4/363 Küçük Mercan Ağa)

1225 (1810). Sultan Mahmud Han sır kâtibi Hafız Feyzullah Efendi (si. Osm. 4/39)

1226 (1811). Kapudan-ı Derya Gazi Hüseyin Paşa kethüdalığı ile ma'ruf, derya kapudânı Mehmed Paşa. (Si. Osm. 4/278 Kara) Kallavili lahit.

1227 Ra. 18 (I-nisan-1812). Harem-i Hümâyunda, Hamza Paşalı, vekil Nazende Usta.

1228 (1813). Kutb'ül-ârifın Mehmed Ebu's-Suud Efendi Hz. (Si. Osm. 1/170) 18-Sad-1228

1228 Ra. (Mart-1813). Sultan Selim Çukadarı Mehmed Bey.

1228 M. 24 (27-Ocak- 1813). Dar'üs-Sa'âde Ağası Mercan Ağa'nın ustası Hariri-Zâde Reşid Efendinin eşi şehide Nûr-ı şems Hanım.

1233 Ra. 2 (10-ocak-1818). Fatma Sultan'ın kızı Zühdi İsmail Paşa'nın eşi Zeynep Hanım. 1234(1818). Zühdi Paşa-Zâde Mehmed Nuri Bey.

1234 (1818). Kallavili lahit, Mora velisi Ahmed fiâkir Paşa. (Si. Osm. 3/125)

1235 (1819). Mora Valisi Ahmed Şâkir Paşa'nın kayınvalidesi Esma Hanım.

1237(1821). Mir Ahmed Bey.

1237 Z. (Ağos. 1822). Kethüdayı Hümâyun Hafız Mehmed Emin Efendi

1238 (1822). Harem-i Hümâyun Ağaları'ndan Musahib-i şehriyâri Kâmil Ağa.

1241 (1825). Dar'üs-sa'âde Ağalarından Siyavuş Ağa.

1242-Ramazan-25 (22-nisan- 1827). Rical-i Devlet-i Aliyye'den/ Sabıka Reis'ül-Küttab / Cennet-Mekan firdevs-i /şiyân merhum ve mağfurleh /Mehmed fieyda Efendi'nin / ruhiçün Liüah'ül-fâtiha. (Si. Osm. 3/119-120). Kafesi destarlı lahit. Avlu kapısı solundadır.

1224 (1828). Çok büyük fesli lahit, hastasının ön, arka ve yan yüzünde yazı vardır. Arka yüzündeki yazı şudur:

Cedd-i a'lası Feth-i celil-i / kostantiniyye Mücahhidin'den/olub doksanüç/evlada nailiyetle iştihar/idan İskeceli MirAlem / Topuzlu-Zâde El-hac Mustafa / Ağa'nm ruhuna fatiha.

Baştaşının dış yüzündeki kitabe şudur:

Diriğ kim pederim Hacı Mustafa Ağa / Vefat eyledi devletde idi Mir-Alem / Eğerce sinni gibi 93 olub evlad/ Veli yiğirmiiki kaldı nhlet etdiği-dem / kimi kapıabaşı kimisi müderrisdir/ kimisi layık-ı Şehinşeh-i âlem / ne fa'ide yine Hükm-ü Kabir bulub yerini / kilk didi gelir garardan görüldü sitem/gözüm yaşla didim Rıfat teari-hin\Bırakdı âlemi gitdi behşete Mir-Alem \ 1244. (Si. Osm. 4/469)

1245 N. 29 (23-mart-1830). Lahit, Evkaf Nazın Yusuf Efendi (Vakışar Der. 16/31)

1246 Sin. II. (Ağos. 1830). Valide Sultan teberdârı Hafız Mustafa Efendi 1246 (1830). Gazi Ahmed Paşa. Sâyei Hz.-i pâdişâhide oldu Kapûdan / Eyledi emr-i Hümâyun ile nice gaza / biri ezcümle gidüb Bahr-i Siyaha bi-bak / Avn-i Hakk ile yüz aklıkları etdi peyda / Eyleyüp kabrine ebvab-ı ci-nânı mevtuh/ ruhunu gark-ı bin mağfiret itsün Mevlâ/ oldu cevher fekim zihnim derûn târihini / Gitdi cenneti mekân eyledi Ahmed Paşa. (Si. Osm. 1/289)

1247(1831). Hâlâ Çavuşbaşı-i divân-ı Hümâyun Ali

Efendinin kızı şerife Esma Hanım.

1247 (1831). Lahit, Mukataa Nazırı Mehmed Es'ad Efendi (Si. Osm. 1/338)

1249 Şaban 19 (ocak-1834). Lahid. Nuri Dede imzalı kitabe "Ataullah Efendi'nin makamın huld ide Yezdan" (Si. Osm. 3/480) 1249 (1833). Emin-i Defter-i Hakanı ve kethüdayı bâbı Hz. i fiehriyâri Selim Sabit Efendi (Si. osm. 3/61). Eşi ve Dürri-Zâde Mehmed Râşid Efendinin kızı şerife Ayşe Sıdıka Hanım. 20-R-1258.

1250 Ramazan 15 (15-ocak-1835). Lahit. Rical-i Devlet-i Aliyye'den Asakir-i Mansurei Muhammediyye Nazırı el-hac Ali Beyefendi, (si. Osm. 3/564-565) Oğlu, Sadık Rıfat Paşa'dır.

1251 (1835). Müderris Rıfat Beyefendi. (Si. Osm. 2/404) Mirâlem Topuzlu Mustafa Ağa'nın oğludur. 1252 recep (ekim-1836). Saray-ı Hümâyun kalfalarından Zişân Kalfa.

1253 zilkade (şubat-1838). Eğinli Genç Halil Ağa-Zâde, şair ve tarihçi Mahmud Nedim Bey. (si. Osm. 4/549)

1256 (1840). Sultan Abdülmecid'in cariyesi Verdinak Hanım

1257 (1841). Fesli. Musahibi Şehriyâri Câvid Ağa.

1257 R. 17 (8-Haz. 1841). Rical-i Devlet-i Aliyye'den Deavî Nazırı Ali Efendi

Hayriyâ hayr-ı du'â ile didim târihini

Ali Efendi'yi hulde kıla me'vâyı Mennan

1257 Eşi, Münire Hanım. 1266. (Si. Osm. 3/566).

1258 Receb 10(17-Ağus. 1842). Atiyye Sultan ustalarından Şevki Kalfa.

1258 Z. 21 (23-ocak-1843). Çok püsküllü fesli. Saray-ı Cedid-i Hümâyun başkapı gulamı Uzun Cevher Ağa.

1261 Cim (Haz. 1845). Darbhâne-i mire Emini Ebûbekir Efendinin kızı ve Rikâb-ı Hümâyun kaimmekamı Mora Valisi Şâkir Ahmed Paşa'nın eşi şerife Hafıze Hanım.

1267 (1850). Üsküb Nazırı Hıfzı Bey. Lahit. (si. Osm. 2/234)

1268 R. 15 (Şubat-1852). Saray hocası Abdürrahman Efendi (Si. Osm. 3/327)

1270 Ca. 21 (9-şubat-1855). Medine-i Münevvere'de Mevlevihane şeyhi Eyyüb'de Valide Sultan Türbedârı Nureddin Dede

1270 Ramazan) (Haz. 1854). Eğinli Mahmud Nedim Bey'in oğlu fievket Bey. (Si. Osm. 3/174)

1271 R. 15 (fiubat, 1854). Haza kabr-i halilei fiaid Paşa, Necibe.

1271 Sin. (ekim-1854). Lahit. Sultan Mahmud Han'ın 3. İkbâli ismetlu devletlu Kadın Efendi Hz. nin kalfalarından Sabiha Kalfa.

1272 M. 15 (27-eylül-1855). Eyyüb Ensâri Debbağhânesi Ağababası elhac Mustafa Ağa.

1273 (1856). Türbe önündeki meydanda, fesli lahid. Lahdin yan yüzünde Sadrıazam Fuad Paşa'nın yazdığı beş sıralık uzun hal tercümesi vardır. Bâştaşında ayrıca on dört mısra bulunmaktadır. Son beyt şudur:

saf-ı Rıf-at ola na'il-i câh-ı didâr

Bezm-i me'vâde rıfat bula Rıfat Paşa

1273. Maliye nazırı sadık Rıfat Paşa'dır.

1274 R. evvel 22 (kasım-1875). Ulemâyı meşâhirden Ali Fethi Efendi

1277 Cim. 18 (ocak 1860). Etrafı demir şebekeli, fesli lahit. Hariciye Kâtibi Ahmed Fazıl Beyefendi (Si. Osm. 2/422)

1278 Sefer II (18 -ağostos. 1861). Sadatdan, hülefâyi tarikat-i aliyye-i Nakşibendiyye'dean nakib'ül-eşraf Hasan Tahsin Bey. (Si. Osm. 2/49). Mevlevi sikke kabartmalı lahid.

1288 (1871). Selanik erkan ve hanedanından Hüseyin Timur ağa. Bu aileye ait iki şahide daha vardır. 1289 (1872). Sudur-ı azamdan Nakib'ül-eşraf Hasan Tahsin Bey Efendinin oğlu Müderris-i kiramdan Hamidüddin Efendi

1292 L. 2 (Kasım-1875).Sultan Abdülhamid'in ibriktar ustası Canfeda kalfa.

1293 (1876) Esma Sultan cariyesi ibriktarı Ayinedil Usta.

1296 Muharrem Bey-Zâde müderrisin-i kiramdan Mehmed Said Bey.

1298 Ca. 25 (Nisan-1881). Beğlikci Tal'at Sa'id beyefendi.

1301 Muharrem 28 (29-kasım- 1883). Mevlana neslinden, Maliye Hazinedarı Ahmed İzzet Bey.

1302 Zilhicce 6 (eylül-1885). Nakib'ül-eşraf Hüsnü Bey Zâde Tarikat-i Aliyye-i Nakşibendiyye'den Mustafa Nuri Paşa. (Si. Osm. 4/485)

1305 (1887). Topuzlu-Zâde kızı ve Mekke-i Mükerreme pâyeli Sıdkı Zade Hâmid Bey'in eşi ziynet Zibâ Hanım.

1308 R. ahir 28 (Aralık-1890). Tarikat-i aliyye-i Mevle-iyye meşâyihinden Mihrişan Valide Sultan türbedarı Mehmed Nureddin Efendinin oğlu Sultan Abdülaziz Han'ın lalası tariki aliyyei Mevleviyye ve Nakşibendiye'den elhac Mehmed Ragıb Efendi

1314 (1896). Konya Defterdarı Kandiye eşrafından Fazıl Muhtar hattat-Zâde Mustafa Esad Beyef. 1316 (1898). Teftiş-i askeriye komisyonu azası ve erkan-ı Harbiye ferikan-ı kiramından Hasan Edib Paşa. 28-zilkade.

1317 C. ahir 5 (ekim-1899). Serasker-i esbak şeyh'ülvüzera Mustafa Nuri Paşa,

1320(1902) Hariciye kâtibi Rauf Bey'in kızı ve Mebeyn-i Hümâyun 5. kâtibi Ahmed Fazıl Bey'in hemşiresi şerife Nefise Nafia Hanım.

1327 Muharrem 18 (şubat-1909). Tophanei mire'den İbrahim Bahri Paşa.

1327(1909). Mihrişah Valide Sultan Türbedarı Sa'düddin El-Razi Efendi

1330 (1912). Askeriyyeden Osman Nuri Bey.

1334 R. âhir 20 (24-nisan-1916). Lahit, fesli ticarette iffet ve namuslu ve ikdam ve gayreti ile tanınan Mehmed Abud Efendi

1337(1918). Dodanh-Zâde Habib Hakkı Efendi

1337 (1918). Hadımlı Kadı Ahmed Sami Efendi

1339 (1920). Trabzon Sürmene kazasından Kefeli oğulları'ndan Hafız Hüseyin bin Hacı Mustafa Efendi

1341 (1922). Trabzon tüccarlarından Dal Mahmud Zade Mahmud Nuri Efendi 1341 (1922). Şam-ı şerif eşrafından | Ve mu'tebarân-ı tüccardan/Merhum Ahmed Abud/ef. nin kabridir. /Ruhuna fatiha. Tarihi velâdeti 1269 (1852)

1924 Sabuncu-Zâde Tevfık bey'in haremi Meryem Hanım.

1211 (1796). Lahit. Cenâb-ı Mir Ahmed'in zevcesi Lâlezâr Kadın. Saraydan çırağ edilerek evlendirilmiştir.

1213 (1798). Lahit emsalsiz taş. Harim-i Hass-ı şahinşahide ol derc-i ismet/Ter ü taze acib bir cariye idi gön-ce varı/Hemân koltuklayıb biçareyi ta'un nagah / şehâdetgâh-ı firdevse götürdü zan zan / Üzülmezmi firâkiyle gömülde reştei aram/Ki olmuşdu anın Bendinigar ism ü şi'ân / Son beyt şudur: Didim hasret ile giryân olub târih-i fevtin / meded bend Udi kabre âh ecel Bedri-nigâr'ı.

1213 (1798). Hâlâ ismetlû devletlû üçüncü Kadın'ın validesi olup çocuğuna doyamadan vefat eden Râfet Hatun.

1227 (1812). Saraylı Metfûne Hâtûn. Devrinde Sevdalı Hanım diye ünlü idi.

1328 (1910) Mehmed Abud Efendinin oğlu Mehmed Tevfık Bey 1224 cim II (24-tem. 1809). Lahid, ayaktaçı yok olmuş, kitabesi aynen şudur:

Olacak fermân-ı Hakk ister icabet da'vete

Emrine muti'olan cümle eserler izzete

Azm idüb gitdi beka mülküne bir merd-i sahi

El-çeküb fâni cihandan irdi kurb-i rahmete

Sağlığında rûz-ı şeb ikram ederdi âleme

Hanesinde nice kimseler el sürdü nâ-i ni'mete

Zahide Hamın Sultan Kerimesi

Merhume ve mağfurlehâ Ümm-ü Gülsüm

Hanım Sultan rûhiçün fatiha.

Sene 1224 Cim 11

1245 Şin gurre (26-Ocak-1830). Lahid, vazo içinde mezve, tek püsküllü fesinin etrafı çiçek kabartmalıdır. Baş şahidesinin ön ve yan yüzlerine aynı katibe yazılmıştır.

Hüvel Hayy'ül-Bâki / Rical-i Devlet-i Aliyye'den / Ev-kaf-ı Hümâyun Nâzın iken / irtihal-i dar-ı beka iden / Cennetmekân firdevs-i âşiyân / merhum ve mağfurleh / El-hac Yusuf/Efendinin ruhuna fatiha 1254 (1838). Hazinedar Usta Bilal Ağa

1260 (1844). fievketlû Efendimiz'in çaşnigir ustası Nazende Usta

1273 (1856). Saray-ı Hümâyun'dan Abdül-Halim Ağa.

1274 (1857). Fesli, İsmetlû 3. kadın Ser lâlesi Mercan Ağa.

1279 (1862). Saray-ı Hümâyun vekil ustası Gonceter kalfa.

1285 (1868). Necâbetlû Mehmed Reşâd Efendinin dadısı Candil Kalfa.

1293 (1876). Sultan Abdülmecin'in ibriktar ustası Can-feza

1296 (1879). Harem-i hümâyun'dan Çeşmi-Siyah kalfa.

1261 Sad 20 (fiubat-1845). Divan-ı Hümayundan İsmail Paşa-Zâde Mustafa Reşid Bey.

1284 receb-4 (Kasım-1867). Başkapı gulamı Beşir Ağa.

1289 (1872). Niyaz-per Kalfa.

1292 N. 5 (Ekim-1875). Saray-ı Hümâyun cariyelerinden lime Efsun kalfa.

1304 zilhicce 29 (Ağos. 1887). Yenisaray Başkapı Gulamı Beşir Ağa.

Hüseyin Paşa'nın mezarında kandil yakmak ve Kur'an okumak için yapılmış 28 akçelik bir vakıf vardı. (Osm. Arş. Evkaf Def. 4. No. 31571 tarih: 26-Za. 1218)